Zihinsel, duygusal, fiziksel ya da sosyal gelişim alanları doğal seyrinde ilerlemediği zaman özel eğitim ihtiyacı doğar. Bireylerin özel durumu, istek ve ihtiyaçları gibi faktörler eğitimin içeriğini belirler. Özel gereksinimli bireylere eşit hak ve fırsatlar sunularak hizmet verilir. Toplumsal yaşama ve meslek hayatına hazırlanma, yetenek kapasitelerini üst seviyeye çıkarma ve yeterliliklerini artırma gibi faydaları bulunur.
Özel Eğitimin Fayda Sağlayan Temel İlkeleri Nelerdir?
Özel eğitim, sistematik ve yoğun bir çaba gerektirir. Giyinme, soyunma, yeme, içme gibi günlük hayat alışkanlıklarını bağımsız bir şekilde gerçekleştirmelerini sağlar. Çocukların durumuna göre şekillenen programların içeriği, olası güçlükleri ortadan kaldırmayı hedefler. Temel ilkeleri;
- Bireyler ilgi, istek, yeterlilik ve yetenekleri çerçevesinde eğitimden yararlanır.
- Erken yaşta başlamak, çocukların başarı oranını artırır.
- Çocukların eğitimi, sosyal ve fiziksel çevre ile uyumlu bir şekilde yürütülür.
- Eğitsel performansları göz önünde bulundurularak diğer bireylerle birlikte eğitim almaları sağlanabilir.
- Rehabilitasyon sağlayan kurumlarla iş birliği yapılarak kesintisiz bir eğitim hedeflenir.
- Bireyselleştirilmiş planlar geliştirilerek uygulanır.
Kimler Özel Eğitimden Faydalanır?
Fiziksel, zihinsel veya sosyal gelişimlerinde farklılık olan özel gereksinimli bireyler, uygun içerik ve planlar çerçevesinde eğitim alır. Alanında uzman personeller aracılığıyla verilen özel eğitim hizmeti, yönetmelikler ile uygulanır. Ölçme araçları ile yapılan incelemeler sonucunda gerileme, yavaşlama ya da ileride olma gibi sorunlar yaşayan bireyleri kapsar. Özel eğitim;
- Görme ve işitmede yetersizliği olan,
- Öğrenmede güçlük yaşayan,
- Üstün ve özel yetenek sahibi,
- Dil ve konuşma güçlüğü olan,
- Zihinsel yetersizlik,
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna sahip,
- Bedensel ve ortopedik yetersizlik yaşayan,
- Süreğen hastalıklara sahip,
- Yaygın gelişimsel bozukluğu olan kişilere verilir.
Özel Eğitimin Öğrencilere Sunduğu Faydalar Nelerdir?
Çocukların gelişimini destekleyen özel eğitim süreci, öğrenme zorluklarını tanımak ve müdahale etmek gibi durumları da içerir. Diğer öğrencilerin farklılıklara saygı duymasını ve eşitliğe destek olmasını sağlarken toplumsal bütünlük anlayışını da yansıtır. Hoşgörü, yardımlaşma ve demokratik değerleri geliştirme gibi ilkelere katkı sunar. Doğru ve verimli bir içeriğe sahip olan eğitimin sağladığı faydalar;
- Bireylerin karşılaştığı zorlukları aşmalarına yardımcı olur.
- Potansiyellerini ortaya çıkarır.
- Özgüvenlerini geliştirip bağımsızlık kazanmalarını sağlar.
- Sosyal becerilerini geliştirir.
- Topluma uyum ve katkı sağlamalarına destek olur.
