Öğrenme güçlüğü çeşitleri nelerdir bakıldığı zaman birbirinden farklı çeşidi bulunur, bunlardan en yaygını okuma güçlüğü disleksi olmaktadır. Öğrenme güçlüğü genel olarak çocuklarda ilkokul çağında görülür ve çeşitli tanı yöntemleri ile tanı koyulur. Öğrenme güçlüğü sorunlarına bakıldığında yazma, akıl yürütme, dinleme, konuşma ve matematik yeteneklerinde meydana gelen gelişim bozukluklarıdır. Öğrenme güçlüğü,
- Öğrenme güçlüğü tıp ve teknoloji ile birlikte üstesinden gelinen bir sorundur ve merkezi sinir sistemi işletişinde meydana gelen sorun olmaktadır.
- Öğrenme sürecinde olan bireylerde görülen öğrenme alanında işlev bozuklukları ile öğrenme güçlüğü tanısı koyulabilir.
- Öğrenme güçlüğünde kişilerin hayatları büyük derecede olumsuz etkilenir ve bu etkiler birçok alanda kişilerin karşısına çıkar.
Disleksi (Okuma Bozukluğu) Nedir?
Disleksi sorunu zekâsı normal üstü veya normal olan herhangi bir fiziksel duyusal, ruhsal zorluğu olmayan, yazma okuma, matematik, düşünme veya kendini ifade etme ve mekânda yönelme alanından biri veya birkaçında yetersizlik güçlüğü olmaktadır. Disleksi okuma bozukluğu genel olarak,
- Yukarı, aşağı sol ve sağ kavramları karıştırılır.
- Sol elde belirgin bir zayıflık bulunur ve bunun yanı sıra sağ elde yavaş olur. Yaş farklı artış gösterdikçe ve aynı zamanda motor performans desteklendiği zaman disleksi sorunu olanlar motor işlerinde daha yetkin olur.
- Perspektiften yoksun olanlar bisiklet veya saat resmi çizerken daha büyük sorun yaşarlar.
- Konuşma aktivitesine geç başlama, konuşmanın yavaş gelişmesi gibi tam bir yedi ifade kazanamama durumu, ince motor ve beceriksizlik kusurları, el dominans yerleşmesinde zorluk meydana gelmesi.
- Dizi bellekte gecikme durumu ve görsel bellekte sıralama sorunları meydana gelir.
- Olumlu kişilik, yoğun eğitim ve yüksek zekâ sorunları, öğretim, çevrenin teşvik edici olması önemli olmaktadır. Ev içerisinde birden fazla dilin kullanılması dezavantaj olabilmektedir.
- Yaşla beraber okuma sorunları düzelir ama kişiler sürekli olarak yaşıtlarının gerisinde kalırlar.
Aritmetik Güçlüğü (Diskalkuli) Nedir?
Aritmetik güçlüğü yani diskalkuli genel olarak sayısal sembolleri kullanmak, mental olarak tanıma zorluğu, yazmada çıkan eksiklik gibi edinsel veya gelişimsel Serebral bir patolojiye bağlı olarak sayısal ilişkileri kavrama sorunudur. Öğrenme güçlüğü çeşitleri arasında bulunan aritmetik güçlüğü,
- Diskalkuli olan çocuklarda sayısal bozukluk daha fazla görülür. Sayısal şekiller ters dönmüş olabilir, baş aşağı dönmüş şekilde veya yer değiştirilmiş olarak görülür.
- Basit işlemleri yapamazlar ve aritmetik sembollerle beraber işlem sembollerini de tanımazlar.
- Çok basamaklı sayılar okumakta zorluk çekilir, bölme, çarpma gibi işlemlerde sayıları uygun aralıklarla birlikte alt alta yerleştiremezler.
- Çocuklarda iki tip aritmetik güçlük vardır ve bunların birincisi hesaplamadır ikincisi de akıl yürütme alanında olmaktadır.
- Hesaplamalarda sayıları atlayabilmek, sağlama yapma sorunu, akıl yürütme alanında okuduğunu anlama sorunu.
- Sözel problemleri çözmek, komutları anlamak ve sorunu akılda tutarak plana göre adım adım çözmek.
- Görsel, algısal, mekânsal hatırlamada sorun meydana gelmesi ve bu duruma bağlı olarak geometrik şekillerde güçlük yaşamak olabilmektedir.
Yazılı Anlatım Güçlüğü (Disgrafi) Nedir?
Disgrafi, çocuklarda yazılı anlatım güçlüğü olmaktadır. Çocuklar yazı dilini öğrenme süresi ve düşüncelerini ifade etmek için yazı dilini ne kadar iyi kullanabildiklerini etkileyen öğrenme güçlüğü olmaktadır. Özel öğrenme güçlüğü türleri arasında bulunan yazılı anlatım güçlüğü genel olarak şu özellikleri barındırır,
- Disgrafi ile yazının mekaniği bozulmaktadır, genellikle yanlış harf oluşturmak, yanlış kalem tutmak gibi görülebilmektedir.
- Disgrafi tanısında dikkat aralığı ile beraber dikkatin dağılması gibi dikkat sorunları olabilmektedir, aynı zamanda kişilerin kendini yeteri kadar verememesi, rol yapma, okul fobisi gibi psikiyatrik sorunlar olabilmektedir.
Afazi (Dil Bozukluğu) Nedir?
Afazi, dil bozukluğu genel olarak tanımlanan bir öğrenme güçlüğüdür ve beyinde bulunan dil merkezinde hasar meydana gelir bu sebeple konuşma ve yazma sorunu meydana gelir. Farklı beyin travmaları ile beraber beynin hastalıklarında beyindeki dil merkezini etkiler ve bu durum sonucunda konuşulanı anlama, tekrarlama, yazma ve okuma becerileri, adlandırma becerilerinde yetersizlik olabilir.
Öğrenme Güçlüğü Tanısı Nasıl Konulur
Öğrenme güçlüğü tanısı ne kadar erken yaşta konulursa o kadar iyi olmaktadır. Öğrenme güçlüğü tanısı nasıl konulur bakıldığı zaman farklı testlerle birlikte tanı koyulur. Öğrenme güçlüğü tanısı nasıl konulur bakıldığı zaman,
- WICS-R testi ile birlikte özellikle disleksi tanısı konulurken yardımcı olmaktadır. 6 yaşını dolduran çocuklarda ve henüz 16 yaşını doldurmamış çocuk ve ergenlerde uygulanabilmektedir.
- WISCR testi ile birlikte genel zekâ puanı ve iki temel alt puan belirlenir, test kapsamında yer alan alt testlere göre yetenek kategorileri belirlenir.
- Saat çizim testi ile çocukların saat resmi çizmesi istenir ve sonrasında sayıların yerleştirilmesi istenir böylece kişilerin görsel algılama, motor becerileri, sıraya koyma gibi zayıf yönleri belirlenir.
- Okuma yazma becerilerinin incelenmesi konusu için çocukların gittiği sınıf düzeyinde metin okutulur ve kişilerin yazma becerisi için sınıf düzeyine uygun bir okuma parçası bakarak yazdırılmaktadır.
- Gessel gelişim figürleri testi ile birlikte çocuklarda şekil bozma, birleştirememe, bütünleştirememe sorunları tespit edilir.
- Bender geştalt testi ile birlikte özel öğrenme güçlüğü sorunları için bütünleştirme, döndürme, birleştirme gibi aktiviteler yapılır.
- Sağ, sol dominans yani heat testi ile birlikte kişilerde sağ, sol, çapraz ayrımı ölçülür.
Öğrenme Güçlüğü Tedavisi
Küçük yaşta görülen öğrenme güçlüğü için öğrenme güçlüğü tedavisi erkenden uygulanmasıdır. Tedaviye başlanırken kişilere ilk olarak psiko eğitim uygulanır sadece bireylere değil öğretmenler, aileler ve bireylerin arkadaşları bu noktada nasıl bir yol izleyeceklerini belirtirler. Sonraki süreç içerisinde evde, okulda eş zamanlı devam edecek özel eğitim ve müdahale programı hazırlanmaktadır. Öğrenme güçlüğü tedavisi için,
- Öğrenme güçlüğü olan bireyler çocuk yaştan itibaren özel bir eğitim almalıdır ve çocukların ebeveynlerinin amacı tamamen tedavi etmek değil çocukların yanında olarak ihtiyaçlarını karşılamaktır.
- Öğretmenler de okul ortamında öğrenme güçlüğü çeken bireylere yardımcı olmalı ve mümkünse sınavlarını özel yapmalıdır.
- Öğrenme güçlüğü için kesin bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır fakat küçük yaşta başlanan tedavi yöntemleri ile beraber tüksek oranda başarı sağlanmaktadır.
- Duyma işleminin somutlaştırılması için adımlar atılır ve harflerin seslere karşılık gelmesi eğitimi verilir.
